به نقل از «ایسنا»

بهره‌گیری مثبت شجریان از لهجه مشهدی در آواز الگوی مناسبی است

تاریخ انتشار: ۱۷ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۴۹۲۶۰

ایسنا/خراسان رضوی بوده‌اند هنرمندانی که در آثار خود از لهجه‌ها و گویش‌های مختلف استفاده کرده‌اند؛ از جمله شجریان که با اجرای ۳ اثر با لهجه مشهدی در آواز خود ثابت کرده است که می‌توان بهره عاشقانه و اجتماعی از این لهجه برد.

 هنرمندان در گذشته به صورت جدی‌ از گویش مشهدی در هنر خود بهره می‌بردند و حتی مضامین عاشقانه و اجتماعی بسیاری را به واسطه این لهجه بیان می‌کردند که می‌توان به اشعار شاعران بزرگی چون ملک‌الشعرای بهار و عماد خراسانی اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با توجه به اینکه امروز، ۱۷ مهرماه سالروز درگذشت استاد محمدرضا شجریان به عنوان یکی از مشاهیر خراسان است، لازم است که بگوییم او نیز با نگاهی جدی به سمت اجرای لهجه مشهدی در آواز رفته و با جستجو در فضای مجازی می‌توان ۳ ترانه از او با لهجه مشهدی یافت که یکی از آن‌ها تحت عنوان «عشق پیری» یا «یرگه کار مو و تو دره بالا می‌گیره» بین مردم مطرح است که شعر آن را عماد خراسانی سروده است اما شاعر دو اثر دیگر که فضایی اجتماعی دارند، مشخص نیست.

همه می‌دانیم که محمدرضا شجریان در انتخاب اشعار برای اجرا بسیار حساس و با دقت عمل می‌کرده و بهترین اشعار حافظ، سعدی، مولانا، عطار، باباطاهر، خیام، مهدی اخوان ثالث، محمدرضا شفیعی کدکنی، هوشنگ ابتهاج و... را به اجرا رسانده است. پس چنین کسی قطعا اگر احتمال می‌داد که هنرش با استفاده از شعر گویشی مورد تمسخر قرار گیرد و کارنامه‌اش را خدشه‌دار می‌کند سمت آن نمی‌رفت، اما او به گونه‌ای آثار را اجرا کرد که نه تنها برداشت اشتباهی از آن نشد بلکه همکاری‌اش با عماد خراسانی یکی از محبوب‌ترین آثار اوست.

بنابراین هنرمندان مشهدی که امروز در زمینه‌های مختلف فعال هستند با الگوبرداری از هنرمندانی چون شجریان و عماد باید بتوانند با به‌کارگیری این لهجه در هنر خود به صورتی جدی، تصورات مردم را تغییر دهند و نگاهی که در گذشته وجود داشته را به این لهجه بازگردانند. قطعا این عمل اتفاقی پر از ریسک برای آن‌ها محسوب می‌شود، اما اگر درست و حساب‌ شده انجام شود، می‌تواند نتیجه بسیار خوبی، هم برای خود آن‌ها و هم برای حفظ اصالت و فرهنگ خراسان داشته باشد.

در ادامه شعر عماد خراسانی که توسط محمدرضا شجریان با لهجه مشهدی به اجرا رسیده را می‌خوانید:

یَرَه گَه کارِ مو و تو دِرَه بالا می‌گیرِه

ذره ذِره دِرَه عشقت تو دِلُم جا می‌گیرِه

روز اول به خودُم گُفتُم ایَم مثل بَقی

حالا کم کم می‌بینُم کار دِرَه بالا می‌گیرِه

چَن شَبه واز مثِ چهل سال پیش ازای مرغ دِلُم

تو زمستون بِهِنَه‌ی سِبزهُ و صِحرا می‌گیرِه

چَن شَبه واز می‌دوزُم چِشمامِه تا صُبحه به چُخت

یا بِیِک سَم بیخودی مات مِنَهُ، را می‌گیرِه

تا سحر جُل مزِنُم خواب به سُراغُم نمیه

هی دِلُم مثل بِچَه بِهَنِه بی‌جا میگیرِه

موگمِش هرچی که مَرگِت چیه کوفتی! نِمِگَه

عَوَضِش نِق مِزِنَه ذِکر خدایا می‌گیرِه

پیری و معرکه‌گیری که مِگَن کار مویه

دِفتر عُمر داره صفحه پینجاه می‌گیرِه

اون که عاشق شده پِنهون مِکِنَه مثل اویَه

که سِوار شُتُرَ و پوشتِشِه دولا می‌گیرِه

کُتا کِردَن دامِنارِ تا بیخِ رون، مَشتی عماد

دیگه مِجنون توی خواب دامنِ لیلا می‌گیره

یادداشت از محمدرضا صبوریان- خبرنگار ایسنا

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری محمدرضا شجريان آواز ایرانی آواز موسیقی ملک الشعرای بهار شعر فارسی لهجه مشهدی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها استانی سیاسی زنجان استانی ورزشی استانی علمی و آموزشی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها عماد خراسانی لهجه مشهدی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۴۹۲۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امروز فرصت مناسبی است که اساتید ماهیت واقعی تمدن غرب را برای جوانان تبیین کنند

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه امروز افکارعمومی جهان برای پذیرش حرف حق آمادگی دارد تاکید کرد: اساتید و دانشگاهیان با حضور فعال و موثر در عرصه تبیین و روشنگری می‌توانند ضمن پاسخ به ابهامات و شبهات در جامعه، مواضع بحق ملت ایران در دفاع از عدالت و مظلوم و ایستادگی در برابر ظلم و سلطه‌گری را به گوش ملت‌های جهان برسانند.

 به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، سید محمد حسینی در جمع اساتید دانشکده معارف دانشگاه تهران با تبریک روز معلم و استاد و گرامیداشت یاد استاد شهید مطهری، اظهارداشت: اساتید معارف اسلامی در خط مقدم دفاع از مبانی اسلام و انقلاب اسلامی قرار دارند.

معاون رئیس جمهور با اشاره به جایگاه برجسته علم و عالم از منظر اسلام، اظهار داشت: ابن ابى‌عمیر از جمله محدثان بزرگ و از اصحاب اجماع که محضر امام کاظم، امام رضا، و امام جواد علیهم‌السلام را درک کرده است به نقل حدیثی درباره صفات شیعه پرداخته است به این مضمون که بعضی از شما بیش از دیگران اهل نماز هستید، بعضی حج بیشتری بجا می‌آورید و بعضی اهل جود و بخشش و صدقه و بعضی بیش از دیگران روزه می‌گیرید، اما برترین شما کسی است که معرفت بیشتری نسبت به دیگران دارد و شناخت نیز با مطالعه، تدبر و کسب دانش بدست می‌آید.

حسینی اهمیت ایجاد شوق و رغبت در دانشجویان برای علم آموزی را مورد تاکید قرار داد و اظهار داشت: قطعاً اگر شیوه تدریس بگونه‌ای باشد که اشتیاق بیشتری در دانشجو ایجاد کند، با انگیزه، نظم و علاقه بیشتری در کلاس درس و تلاش برای علم آموزی حضور می‌یابد.

معاون رئیس جمهور با گرامیداشت یاد شهید مطهری گفت: استاد والامقام به دنبال پاسخگویی به سؤالات مطرح در جامعه بود و حل معضلات فکری و پاسخ به نیاز‌های زمان از جمله دغدغه‌های فکری ایشان به شمار می‌رفت. اهتمام استاد به بررسی شبهات مطرح در جامعه بود تا با شیوه مناسب پاسخ‌های متقن و قانع‌کننده را ارائه کند و نسل جوان و تحصیلکرده را همراه سازد.

حسینی خاطرنشان کرد؛ امام راحل در توصیف ابعاد شخصیت علامه مطهری می‌گوید: «مطهری که در طهارت روح و قوّت ایمان و قدرت بیان کم نظیر بود، رفت و به ملأ اعلی پیوست، لکن بدخواهان بدانند که با رفتن او شخصیت اسلامی و علمی و‏ فلسفی اش از بین نمی‌رود» و ما واقعیت سخن امام را شاهد بودیم که باشهادت استاد، اندیشه و آثار استاد بیش از گذشته در ایران و جهان اسلام جلوه و گسترش یافت.

معاون رئیس جمهور خاطرنشان کرد: شهید مطهری اسوه و الگوی تمام عیاری برا‌ی معلمان و اساتید است که اگر رمز و راز موفقیت او دریافته شود و سیر و سلوک استاد سرمشق اساتید و معلمان قرارگیرد به توفیقات فراوانی در انجام رسالت خود نائل می‌شوند.

حسینی در ادامه با اشاره به مهمترین شاخصه‌های علمی و شخصیتی شهید مطهری اظهارداشت: استاد مطهری اهل اندیشه و تفکر بود لذا در خصوص حوزه‌های مورد نیاز جامعه اسلامی پیوسته در حال تامل، مطالعه و اندیشه‌ورزی بود، تا پاسخ سوالات را دریابد و همچون طبیبی دوار در مجامع و محافل گوناگون علمی و مردمی به تشریح موضوعات بپردازد. این روحیه را نداشت که صرفا به مصداق «جهانی است بنشسته در گوشه ای» باشد که اگر کسی به وی مراجعه و سوالی کرد لب به سخن بگشاید بلکه در پی یافتن مخاطبانی در دانشگاه و جامعه، تهران و استان‌ها بود تا یافته‌های خود را مطرح و روشنگر سفسطه‌ها و مغلطه‌های منحرفان باشد؛ امروز هم از اساتید متعهد انتظار می‌رود که سوالات و شبهات جوانان را در فضای مجازی رصد کرده و نسبت به آن پاسخگو باشند و شهید مطهری تأسی جویند که با صراحت و قاطعیت حرف حق را بیان می‌کرد و زودتر از دیگران انحرافات و اعوجاجات جامعه را شناسایی و تشخیص می‌داد و بدون ملاحظه و محافظه کاری در مقابل آن موضع گیری می‌کرد.

معاون رئیس جمهور افزود: شهید مطهری با اطلاعات وسیع و اعتماد به نفس در جمع‌های فکری موافق و مخالف برای پاسخ به شبهات و اقناع مخاطبین حضور می‌یافت و با طرح دقیق سخنان مخالفان بخوبی، پاسخ‌های دقیق و قابل پذیرش ارائه می‌کرد، لذا در معرض کینه و بغض هجمه کنندگان به آموزه اسلامی و صاحبان اندیشه‌های انحرافی و التقاطی قرار می‌گرفت.

حسینی، زمان شناسی در پاسخ به شبهات را از دیگر ویژگی‌های استاد مطهری دانست و گفت: شهید مطهری در هر عرصه‌ای که نیازمند دفاع صحیح از اندیشه اسلامی بود حضور فعال و به موقع داشت و بسیاری از سخنرانی‌ها و کتاب‌های استاد دقیقاً در زمانی به جامعه عرضه شد که شرایط بوجود آمده نیازمند دریافت پاسخ صحیح به ابهامات بود، از جمله کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران درست در مقطعی منتشر شد که بحث باستان‌گرایی افراطی و تمسک به ناسیونالیسم برای مقابل با اسلام و ایجاد دوقطبی کاذب ایرانیت و اسلامیت در جامعه پررنگ شده بود.

استاد مطهری انحراف ها، بدعت‌ها و تحریف‌ها را زودتر از دیگر علماء و صاحب نظران تشخیص و به مقابله عالمانه با آن‌ها می‌پرداخت، ضمن اینکه در زندگی نظم و برنامه‌ریزی دقیقی داشت که اساتید ما نیز با این ویژگی‌ها و با رفتار و سلوک صادقانه خود می‌توانند عناصری تاثیر گذار باشند و بر مسئولین است که اساتید دلسوزی را که جدیت بیشتری در امر تدریس و تربیت دارند مورد تقدیر و تشویق قرار دهند.

معاون رئیس جمهور خاطرنشان کرد: امام راحل، شهید مطهری را شجره‌ی طیبه‌ی پرثمری می‌دانست که همگان باید از میوه‌های فراوان این درخت استفاده کنند.

حسینی در ادامه سرکوب شدید دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های آمریکا را برخلاف موازین آزادی بیان و دموکراسی دانست و اظهار داشت: دولت‌های غربی بویژه آمریکا پائیز سال ۱۴۰۱ به بهانه درگذشت یک بانو در ایران همه امکانات خود را به عنوان دفاع از حقوق زن و بشر بکار گرفتند و از اقدام هنجارشکنانه برخی افراد در دانشگاه‌ها و جامعه و تخریب اموال عمومی دفاع کردند، اما امروز نه تنها نسل کشی و قتل عام هزاران زن و کودک در غزه را محکوم نمی‌کنند بلکه با تمام توان حمایت می‌کنند و اعتراض و تحصن مدنی و مسالمت آمیز دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های آمریکایی را با برخورد‌های ضد انسانی و وحشیانه سرکوب و به گفته واشنگتن پست بیش از ۹۰۰ نفر دانشگاهی را خشونت آمیز دستگیر و بازداشت کرده‌اند که اساتید باید اینگونه برخورد‌ها و استاندارد‌های دوگانه غرب و مدعیان آزادی و دموکراسی را برای نسل جوان و افکارعمومی تبیین کنند تا غربگرایان نتوانند به فریب و اغواگری بپردازند.

معاون رئیس جمهور تاکید کرد: حال که تمدن غرب نقاب نفاق را از چهره کنار زده و وحشی‌گری عریان را به نمایش گذاشته فرصت مناسبی است که ماهیت پلید سردمداران نظام سرمایه داری را برای جوانان آشکار ساخت دنیای غرب را به چالش کشید و نباید در این زمینه موضع انفعالی داشت بلکه باید با قاطعیت از حرف حق دفاع کرد.

در این مراسم تعدادی از اساتید در سخنانی دیدگاه‌ها و پیشنهادات خود را با معاون رئیس جمهور در میان گذاشتند.